معماری برای هزاران سال، یکی از علایق بشر بوده است و صاحبان قدرت توانسته‌اند سازه‌های باشکوهی برای نشان دادن قدرت و عظمت حکومت‌شان، گرامی‌داشت اجدادشان و یادآوری موفقیت آن دوره بسازند. بسیاری از این سازه‌های تاریخی همچنان پابرجا هستند و به وضوح معماری و مهندسی آن زمان‌ها را نشان می‌دهند، به خصوص که با استفاده از ابزارها و تکنولوژی‌های ابتدایی، جلوتر از زمان خویش بوده‌اند. در این مقاله قصد داریم تعدادی از این سازه‌های شگفت‌انگیز را به شما معرفی کنیم، پس با ماه همراه باشید.

۱. پانتئون، رم، ایتالیا

خیلی حیرت‌انگیز است وقتی فکر می‌کنید که رومی‌ها، ۲۰۰۰ سال قبل ساختمان‌های نظیر پانتئون (Pantheon) می‌ساختند که یک شاهکار گنبدی شکل با ایوانی با ۱۲ ستون گرانیتی بود. این ساختمان ۱۲۵ سال پس از میلاد در رم ایتالیا ساخته شد و قدیمی‌ترین سازه دنیا به حساب می‌آید که همچنان مورد استفاده است و با نگاهی به سقف باشکوه آن، حس عظمت آن را درک خواهید کرد.

۲. کولوسئوم، رم، ایتالیا

کولوسئوم (Colosseum) در رم ایتالیا، در سال‌های ۷۰ تا ۸۰ پس از میلاد ساخته شد و کمی قدیمی‌تر از پانتئون است. معروف‌ترین معبد کلاسیک رم به شمار می‌رود که ظرفیتی بین ۵۰,۰۰۰ تا ۸۰,۰۰۰ نفر و ۸۰ درب ورودی داشته ‌است. امپراتور و اشراف در جلو و عامه مردم، برده‌ها و زنان در طبقات بالایی می‌نشستند. جالب است بدانید حدود ۵ هزار حیوان وحشی به مناسبت افتتاحیه این واقعه خونین کشته می‌شد. امروزه بیشتر مردم، کولوسئوم را با تاریخ خونین نبرد گلادیاتورها در آن می‌شناسند. در کولوسئوم گلادیاتور با یکدیگر یا با حیوانات وحشی می‌جنگیدند و اسباب سرگرمی تماشاچیان خود را (که اغلب از اشراف بودند) فراهم می‌کردند و البته برخی اعدام‌ها (مانند اعدام با رهاسازی حیوانات وحشی) نیز در همین محل انجام می‌شد. امروزه گردشگران می‌توانند از طریق مسیرهای زیرزمینی به محلی که گلادیاتورها و حیوانات وحشی نگه داشته می‌شدند، بروند.

۳. Maison Carrée، نیم، فرانسه

یکی از قدیمی‌ترین معابد رومی که به خوبی محافظت‌ شده است، معبد لا مزون کاره (Maison Carrée) در شهر نیم فرانسه قرار دارد. این معبد ۱۶ سال بعد قبل از میلاد مسیح ساخته شد و در آن زمان جمعیت شهر، ۶۰ هزار نفر بود. 

۴. آرامگاه امپراتور اول چین، چین

مقبره امپراتور کین (Mausoleum of the First Qin Emperor) در سال‌های ۲۰۸ تا ۲۴۶ پس از میلاد در چین ساخته شد. این مجموعه در مدت زمان بیش از ۳۸ سال ساخته شد و تنها بخشی از آن حفاری شده است. در سال ۱۹۴۷ یک کشاورز محلی، ارتش تراکوتا را کشف کرد که نگهبانان این آرامگاه بودند.

این ارتش شامل ۸۰۰۰ سرباز، ۱۳۰ ارابه با ۵۲۰ اسب و ۱۵۰ اسب سواره‌نظام می‌شود، هر چند که این تنها بخشی از مجسمه‌های کشف شده است. نکته جالب این مجسمه‌ها این است که هیچ‌کدام از آن‌ها شبیه هم نیستند و بسیاری معتقدند باید جزو عجایب جهان باشند. پیکره این سربازان، بیش از دوهزار سال پیش به ‌همراه امپراتور به خاک سپرده شدند تا برپایه یک باور قدیمی، در جهان پس از مرگ، نگهبان معبد سلطنتی امپراتور باشند و او را از گزند دشمنان حفظ کنند.

۵. استوپای سانچی، هند

استوپای سانچی (Sanchi Stupa) معروف‌ترین استوپای آجری هند است که ورودی آن از سمت جنوب به صورت پلکانی به داخل راه دارد، ارتفاع گنبد آن از زمین ۱۵ متر است و ساقه آن ۶ متر بلندی دارد. این سازه به دستور امپراتور آشوکا در سال ۳۰۰ قبل از میلاد ساخته شد. ظرافت و پیچیدگی آثار سنگی که هنر دست حجارهای عاج فیل است، حیرت هر بازدیدکننده‌ای را به همراه دارد. در سال ۱۸۱۸ یک مامور انگلیسی این سازه را مجددا کشف کرد، اما یک قرن طول کشید تا باستان‌شناس انگلیسی، سر جان مارشال بتواند ماجرای پنل‌های حجاری شده را فاش کند که داستانی درباره آشوکا بود (شخصی که در این منطقه زندگی می‌کرد و بعد به حکمرانی ماگادها درآمد).

۶. پارتنون، آتن، یونان

پارتنون (Parthenon) نیایشگاهی باستانی در آکروپولیس آتن است که پریکلس آن را در سال‌های ۴۴۷ تا ۴۳۲ قبل از میلاد بنا کرد. در واقع ۳ معبد در آکروپولیس قرار دارد که قدمت آنها به قرن پنجم قبل از میلاد برمی‌گردد و در طول سال بیش از ۳ میلیون گردشگر برای دیدن این سازه‌های فوق‌العاده به آتن سفر می‌کنند. به محض ورود به این منطقه، بزرگ‌ترین معبد آن یعنی پارتنون، حیرت‌ همگان را به همراه دارد که ۴۶ ستون دوریک دارد و یه عنوان یکی از تاثیرگذارترین سازه در معماری کلاسیک دنیا به حساب می‌آید. حتما در طول شب به آکروپولیس سر بزنید و زیر چراغانی طلایی آن، از شکوه این سازه‌ها نهایت لذت را ببرید.

۷. مقبره کوروش، ایران

یکی از ۲۲ محوطه‌های میراث جهانی در ایران، مقبره کوروش (Tomb of Cyrus) است که در پاسارگاد شیراز قرار دارد. این مقبره به دستور کوروش کبیر در ۵۳۰ قبل از میلاد ساخته شد و علاوه براین مقبره، سایر بقایای به جامانده در پاسارگاد شامل قلعه‌ای در بالا تپه‌ی تله تخت و دو کاخ سلطنتی می‌شود.

ساختار کلی آرامگاه کوروش را متشکل از دو بخش درنظر گرفت؛ پایه‌‌ی مقبره که بخش اول بنا محسوب می‌شود و سکویی ساخته شده از ۶ پله و بخش دوم مقبره نیز، اتاق کوچکی است که سقفی شیب‌دار روی آن قرار دارد و سازندگان آن را بالای بخش اول تعبیه کرده‌اند. جالب است بدانید که تمامی قسمت‌های بیرونی آرامگاه در هفت طبقه و روی یکدیگر ساخته شده است و احتمالا طراح بنا، این نوع طراحی را به دلیل قداست عدد هفت، درنظر گرفته و اجرا کرده است.

۸. زیگورات اور، عراق

اور در نزدیکی دهانه رودخانه دجله و فرات عراق قرار دارد و به عنوان محل زندگی ابراهیم در کتاب انجیل آمده است. بقایای ۱۶ مقبره سلطنتی در دهه ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰ توسط سر لئونارد وولی حفاری شد که منجر به کشف برخی از بزرگ‌ترین گنجینه‌های دوران باستان نظیر خنجر طلایی با غلافی لاجوردی رنگ، مجسمه طلایی حجاری شده به شکل قوچ در بیشه، چنگی مزین به سر گاو نر و سرپوش طلایی ملکه سومری شد. با این حال شگفت‌آورترین کشف او مربوط به زیگورات اور (Ziggurat of Ur) بود که قدمت آن به ۲۱۰ سال قبل از میلاد می‌رسد. این سازه به خوبی محافظت شده به طوری‌که بخشی از نما و پله‌های آن در دوران صدام حسین بازسازی شده است.

این ساختار چندضلعی بزرگ، ابعادی به بزرگی ۶۴ در ۴۵ متر دارد و سه تراس در سطوح مختلف پلکانی دارد که ۲۰ الی ۳۰ متر ارتفاع دارند که یک پلکان بزرگ به سمت هر یک از این تراس‌ها منتهی می‌شود. گفته می‌شود در بالاترین نقطه‌ی این زیگورات، معبد الهه‌ی نانا (مادر بزرگ) قرار داشته که خدای حامی شهر باستانی «اور» بوده است.

۹. هرم بزرگ جیزه، مصر

اهرام مصر در جیزه به لحاظ مقیاس و عظمت، تنها بازمانده عجایب هفتگانه جهان به‌شمار می‌روند که حتی عکس‌ها هم نمی‌توانند حق مطلب را ادا کنند و شکوه آن را نشان دهند. بزرگ‌ترین این اهرام، هرم بزرگ جیزه (The Great Pyramid of Giza) یا هرم خوفو است که حدود ۴۵۰۰ سال قبل با تلاش ۱۰۰,۰۰۰ کارگر در مدت ۲۰ سال ساخته شده است.

ارتفاع فعلی این هرم ۱۳۸/۸ متر است و به مدت ۳۸۰۰ سال، به عنوان بلندترین سازه ساخت انسان در روی زمین محسوب می‌شد تا اینکه کلیسای جامع لینکلن (Lincoln Cathedral) ساخته شد.

۱۰. هرم جوزر، مصر

هرم جوزر (Pyramid of Djoser) یا هرم پلکانی، قدیمی‌ترین هرم مصر است که یک قرن قبل از هرم جیزه یعنی در ۲۶۶۷ تا ۲۶۴۸ قبل از میلاد به عنوان مکانی برای به خاکسپاری فرعون جوزر توسط وزیرش ایمهوتپ ساخته شد. این هرم که نخستین هرم مصری است، از شش مصطبه تشکیل شده است که بر روی هم و با اندازه‌ی کم‌شونده قرار گرفته‌اند.